KSÜ Logo

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ

Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi

1 ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ-05.12.2024


2,600+ Hiv Aids Ribbon Stock Photos, Pictures & Royalty-Free ...

HIV İLE YAŞIYORUZ

İlk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde cinsel yönelimi homoseksüel olan erkeklerde ve Haiti’den gelen göçmenlerde ender rastlanan Pnömocystitis jiroveci pnömonisi ve Kaposi sarkomu vakalarının tespit edilmesi ile HIV/AIDS hastalığı tanımlanmıştır. Bu enfeksiyonlar tedaviye iyi cevap vermemekte ve hastalık ölümle sonuçlanmaktaydı. Araştırmacılar bu hastalığın daha önce literatürde rastlanmayan yeni bir hastalık olduğu konusunda birleşerek bu yeni hastalığa “AIDS” (Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu, Acquired Immune Deficiency Syndrome) adını vermişlerdir. 1983 yılında AIDS’e neden olan virüs HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, Human Immunodeficiency Virus) izole edilmiş olup, bu virüs vücudun savunma gücünü zayıflatmakta, yıkmakta ve normal koşullarda tedavi edilebilen hastalıklar, savunma gücü yetersiz kaldığından tedavi edilememektedir.

DÜNYADA HIV/AIDS

Birleşmiş Milletler AIDS Birimi’nin (UNAIDS), tarafından 2024 yılında açıklanan 2023 verilerine göre dünyada toplam 39.9 (36.1-44.6) milyon kişi HIV ile enfekte yaşamaktadır. 38.6 milyon kişi 15 yaş ve üzerinde iken, 1.4 milyon kişi 0-14 yaş grubunda yer almaktadır. 30.7 milyon kişi antiretroviral tedaviye ulaşabilmektedir. Hastalığın tanımlandığı 1981 yılından beri yaklaşık 42.3 milyon kişinin AİDS ilişkili hastalıklardan hayatını kaybettiğini bildirmektedir.

TÜRKİYE’DE HIV/AIDS

Tüm dünyada HIV/AIDS vakalarının hızla arttığı gözlenirken Türkiye’de de vakalar görülmektedir ve hızla artmaktadır. Ülkemizde ilk defa 1985 yılında üç HIV enfekte hasta bildirilmiş, daha sonra her yıl vaka sayılarında giderek artma gözlenmiştir. Ülkemizde T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıklar ve Erken Uyarı Dairesi Başkanlığı Kasım 2024 verilerine göre 45835 HIV/AIDS vakası vardır. Ülkemizdeki vakaların 37441’i erkek, 8394’ü ise kadın cinsiyette. Kasım 2024 tarihi itibari ile doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirimi yapılan vakalar üzerinden bu sayılar gerçekleşmiştir. Resmi rakamlar, diğer ülkelerde olduğu gibi sadece rapor edilmiş vakaların sayısını göstermektedir.

Ülkemizde son yıllarda hasta sayısında artışın başlıca nedenleri:

  • Toplumumuzda HIV/AIDS hastalığı ile ilgili farkındalığın çok düşük olması
  • Ergen ve gençler için eğitim müfredatında cinsel sağlık eğitiminin yeterli yer almaması
  • Bir turizm ülkesi olmamız
    • Turizm HIV enfeksiyonu için önemli bir giriş kapısıdır
  • Medya katılımının yetersiz olması
  • Nüfusun genç olması
    • Nüfusun yaklaşık yarısını 25 yaş altı gençler ve çocuklar oluşturmaktadır, HIV enfeksiyonunun en fazla görüldüğü yaş grubuna uygunluk göstermektedir
  • Nüfus hareketliliğinin özellikle iç göçün fazla olması
  • Kayıtsız seks çalışanlarının artması
  • Damar içi madde kullanımında son yıllardaki artış
  • Kilit popülasyonlara yönelik ulusal önleme programlarının yeterli olmaması
  • Gönüllü Test ve Danışmanlık Merkezlerinin ve Anonim Test Merkezlerinin sayılarının yeterli olmaması
  • Çok eşlilerde kondom kullanımını teşvik edecek ulusal eğitim/kampanya olmaması
  • HIV ile yaşayanlara yönelik ayrımcılığın, dışlamanın devam etmesidir.

KORUNMA

Cinsel yolla bulaşmaya karşı korunma

  • En sık bulaşma korunmasız cinsel temasla olmaktadır. Tek partner ve kondom kullanımı bulaşı engellemektedir
  • Kondom kullanımı ayrıca diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları da engellemektedir
  • Kadınlar için özel olarak hazırlanmış kondomlar da etkili bulunmuştur

Kan ve kan ürünleri ile bulaşmaya karşı korunma

  • 1987 yılından beri de ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir
  • Damar içi madde kullanımı alışkanlığının önlenmesi, tedavi edilmesi, ortak enjektör kullanımı risklerinin anlatılması bu grup hastalarda HIV bulaşma riskini azaltmaktadır.

Anneden bebeğe geçiş için korunma

  • HIV görülme sıklığı yüksek olan bölgelerde doğurganlık yaşındaki ve HIV enfeksiyon riski belirlenmiş olan kadınlara bulaşma ve korunma yollarını öğretilmelidir
  • Eğer kadın HIV pozitif ise ve çocuk sahibi olmak istemiyorsa doğum kontrol yöntemleri öğretilmelidir
  • Eğer kadın bebek sahibi olmak istiyorsa gebeliğin belli ayında anneye, doğumdan sonra da bebeğe tedavi başlanmakta ve hasta yakın takibe alınmaktadır.

Sağlık personelinin korunması

  • Sağlık personeli hastanın hikayesi ve fizik muayene ile HIV pozitif hastaları ayırt etme şansına sahip olamadıklarından tüm hastaların kan ve diğer vücut sıvılarını potansiyel enfekte kabul ederek standart önlemlere uyarak çalışmalıdırlar
  • Hastalara uygulanan tüm girişimsel işlemler sırasında eldiven mutlaka kullanılmalı, işlem bittikten sonra eldiven değiştirilmeli ve eldivenler çıkartıldıktan sonra eller hemen sabun ve su ile yıkanmalıdır
  • Eğer eller veya diğer cilt yüzeyleri hastanın kanı ya da diğer vücut sıvıları ile bulaşırsa derhal su ve sabunla yıkanmalıdır
  • İğne batmasını engellemek için iğneler kullanıldıktan sonra plastik kılıflar tekrar takılmamalı, iğneler enjektörden çıkartılmamalı, eğilip bükülmemelidir
  • Yapılan bir işlem sırasında kan veya diğer vücut sıvılarının sıçrama olasılığı söz konusu ise ağız, burun ve gözleri korumak amacı ile maske ve gözlük takılmalı, diğer vücut yüzeylerine bulaşmayı önlemek için koruyucu önlük giyilmelidir

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yapılan eylem planının bu yılki teması "İnsan Haklarının İzinde Yürü" olarak belirlenmiş olup insan haklarının korunması vurgulanmaktadır. İnsan hakları merkeze alınarak toplumların öncülüğünde, dünya 2030 yılına kadar AIDS'i bir halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarabilir. AIDS'in sona erdirilmesi, HIV ile yaşayan, HIV riski altında olan ya da HIV'den etkilenen herkese ulaşmamızı ve özellikle de en çok dışlanmış ve marjinalize edilmiş kişilere ulaşmamızı gerektirmektedir. Herkesin insan haklarının korunması, etkili bir HIV müdahalesinin temel dayanağıdır. “1 Aralık Dünya AIDS Günü” herkesin haklarını koruyarak herkesin sağlığını korumak için bir eylem çağrısıdır.

HIV/AIDS hastalığı sadece bir sağlık problemi değil aynı zamanda tüm toplumu, her bireyi ilgilendiren sosyal bir sorundur. Bu nedenle hastalık hakkında doğru bilgilenmek, bilinçlenmek, korunmanın nasıl yapılabileceğini öğrenmek, HIV enfekte hastaları toplumdan dışlamamak, ayrımcılığa uğratmamak ve HIV enfekte vakaları artan ülkelerden örnek alarak hep beraber el ele vermek görevimiz olmalıdır.

Prof. Dr. Selçuk NAZİK

 

 

 

SHAPE \* MERGEFORMAT


HIV İLE YAŞIYORUZ

İlk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde cinsel yönelimi homoseksüel olan erkeklerde ve Haiti’den gelen göçmenlerde ender rastlanan Pnömocystitis jiroveci pnömonisi ve Kaposi sarkomu vakalarının tespit edilmesi ile HIV/AIDS hastalığı tanımlanmıştır. Bu enfeksiyonlar tedaviye iyi cevap vermemekte ve hastalık ölümle sonuçlanmaktaydı. Araştırmacılar bu hastalığın daha önce literatürde rastlanmayan yeni bir hastalık olduğu konusunda birleşerek bu yeni hastalığa “AIDS” (Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu, Acquired Immune Deficiency Syndrome) adını vermişlerdir. 1983 yılında AIDS’e neden olan virüs HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, Human Immunodeficiency Virus) izole edilmiş olup, bu virüs vücudun savunma gücünü zayıflatmakta, yıkmakta ve normal koşullarda tedavi edilebilen hastalıklar, savunma gücü yetersiz kaldığından tedavi edilememektedir.

DÜNYADA HIV/AIDS

Birleşmiş Milletler AIDS Birimi’nin (UNAIDS), tarafından 2024 yılında açıklanan 2023 verilerine göre dünyada toplam 39.9 (36.1-44.6) milyon kişi HIV ile enfekte yaşamaktadır. 38.6 milyon kişi 15 yaş ve üzerinde iken, 1.4 milyon kişi 0-14 yaş grubunda yer almaktadır. 30.7 milyon kişi antiretroviral tedaviye ulaşabilmektedir. Hastalığın tanımlandığı 1981 yılından beri yaklaşık 42.3 milyon kişinin AİDS ilişkili hastalıklardan hayatını kaybettiğini bildirmektedir.

TÜRKİYE’DE HIV/AIDS

Tüm dünyada HIV/AIDS vakalarının hızla arttığı gözlenirken Türkiye’de de vakalar görülmektedir ve hızla artmaktadır. Ülkemizde ilk defa 1985 yılında üç HIV enfekte hasta bildirilmiş, daha sonra her yıl vaka sayılarında giderek artma gözlenmiştir. Ülkemizde T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıklar ve Erken Uyarı Dairesi Başkanlığı Kasım 2024 verilerine göre 45835 HIV/AIDS vakası vardır. Ülkemizdeki vakaların 37441’i erkek, 8394’ü ise kadın cinsiyette. Kasım 2024 tarihi itibari ile doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirimi yapılan vakalar üzerinden bu sayılar gerçekleşmiştir. Resmi rakamlar, diğer ülkelerde olduğu gibi sadece rapor edilmiş vakaların sayısını göstermektedir.

Ülkemizde son yıllarda hasta sayısında artışın başlıca nedenleri:

·         Toplumumuzda HIV/AIDS hastalığı ile ilgili farkındalığın çok düşük olması

·         Ergen ve gençler için eğitim müfredatında cinsel sağlık eğitiminin yeterli yer almaması

·         Bir turizm ülkesi olmamız

o   Turizm HIV enfeksiyonu için önemli bir giriş kapısıdır

·         Medya katılımının yetersiz olması

·         Nüfusun genç olması

o   Nüfusun yaklaşık yarısını 25 yaş altı gençler ve çocuklar oluşturmaktadır, HIV enfeksiyonunun en fazla görüldüğü yaş grubuna uygunluk göstermektedir

·         Nüfus hareketliliğinin özellikle iç göçün fazla olması

·         Kayıtsız seks çalışanlarının artması

·         Damar içi madde kullanımında son yıllardaki artış

·         Kilit popülasyonlara yönelik ulusal önleme programlarının yeterli olmaması

·         Gönüllü Test ve Danışmanlık Merkezlerinin ve Anonim Test Merkezlerinin sayılarının yeterli olmaması

·         Çok eşlilerde kondom kullanımını teşvik edecek ulusal eğitim/kampanya olmaması

·         HIV ile yaşayanlara yönelik ayrımcılığın, dışlamanın devam etmesidir.

KORUNMA

Cinsel yolla bulaşmaya karşı korunma

·         En sık bulaşma korunmasız cinsel temasla olmaktadır. Tek partner ve kondom kullanımı bulaşı engellemektedir

·         Kondom kullanımı ayrıca diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları da engellemektedir

·         Kadınlar için özel olarak hazırlanmış kondomlar da etkili bulunmuştur

Kan ve kan ürünleri ile bulaşmaya karşı korunma

·         1987 yılından beri de ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir

·         Damar içi madde kullanımı alışkanlığının önlenmesi, tedavi edilmesi, ortak enjektör kullanımı risklerinin anlatılması bu grup hastalarda HIV bulaşma riskini azaltmaktadır.

Anneden bebeğe geçiş için korunma

·         HIV görülme sıklığı yüksek olan bölgelerde doğurganlık yaşındaki ve HIV enfeksiyon riski belirlenmiş olan kadınlara bulaşma ve korunma yollarını öğretilmelidir

·         Eğer kadın HIV pozitif ise ve çocuk sahibi olmak istemiyorsa doğum kontrol yöntemleri öğretilmelidir

·         Eğer kadın bebek sahibi olmak istiyorsa gebeliğin belli ayında anneye, doğumdan sonra da bebeğe tedavi başlanmakta ve hasta yakın takibe alınmaktadır.

Sağlık personelinin korunması

·         Sağlık personeli hastanın hikayesi ve fizik muayene ile HIV pozitif hastaları ayırt etme şansına sahip olamadıklarından tüm hastaların kan ve diğer vücut sıvılarını potansiyel enfekte kabul ederek standart önlemlere uyarak çalışmalıdırlar

·         Hastalara uygulanan tüm girişimsel işlemler sırasında eldiven mutlaka kullanılmalı, işlem bittikten sonra eldiven değiştirilmeli ve eldivenler çıkartıldıktan sonra eller hemen sabun ve su ile yıkanmalıdır

·         Eğer eller veya diğer cilt yüzeyleri hastanın kanı ya da diğer vücut sıvıları ile bulaşırsa derhal su ve sabunla yıkanmalıdır

·         İğne batmasını engellemek için iğneler kullanıldıktan sonra plastik kılıflar tekrar takılmamalı, iğneler enjektörden çıkartılmamalı, eğilip bükülmemelidir

·         Yapılan bir işlem sırasında kan veya diğer vücut sıvılarının sıçrama olasılığı söz konusu ise ağız, burun ve gözleri korumak amacı ile maske ve gözlük takılmalı, diğer vücut yüzeylerine bulaşmayı önlemek için koruyucu önlük giyilmelidir

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yapılan eylem planının bu yılki teması "İnsan Haklarının İzinde Yürü" olarak belirlenmiş olup insan haklarının korunması vurgulanmaktadır. İnsan hakları merkeze alınarak toplumların öncülüğünde, dünya 2030 yılına kadar AIDS'i bir halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarabilir. AIDS'in sona erdirilmesi, HIV ile yaşayan, HIV riski altında olan ya da HIV'den etkilenen herkese ulaşmamızı ve özellikle de en çok dışlanmış ve marjinalize edilmiş kişilere ulaşmamızı gerektirmektedir. Herkesin insan haklarının korunması, etkili bir HIV müdahalesinin temel dayanağıdır. “1 Aralık Dünya AIDS Günü” herkesin haklarını koruyarak herkesin sağlığını korumak için bir eylem çağrısıdır.

HIV/AIDS hastalığı sadece bir sağlık problemi değil aynı zamanda tüm toplumu, her bireyi ilgilendiren sosyal bir sorundur. Bu nedenle hastalık hakkında doğru bilgilenmek, bilinçlenmek, korunmanın nasıl yapılabileceğini öğrenmek, HIV enfekte hastaları toplumdan dışlamamak, ayrımcılığa uğratmamak ve HIV enfekte vakaları artan ülkelerden örnek alarak hep beraber el ele vermek görevimiz olmalıdır. 

                                                                                                                   Prof.Dr.Selçuk NAZİK






2,600+ Hiv Aids Ribbon Stock Photos, Pictures & Royalty-Free ...

HIV İLE YAŞIYORUZ

İlk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde cinsel yönelimi homoseksüel olan erkeklerde ve Haiti’den gelen göçmenlerde ender rastlanan Pnömocystitis jiroveci pnömonisi ve Kaposi sarkomu vakalarının tespit edilmesi ile HIV/AIDS hastalığı tanımlanmıştır. Bu enfeksiyonlar tedaviye iyi cevap vermemekte ve hastalık ölümle sonuçlanmaktaydı. Araştırmacılar bu hastalığın daha önce literatürde rastlanmayan yeni bir hastalık olduğu konusunda birleşerek bu yeni hastalığa “AIDS” (Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu, Acquired Immune Deficiency Syndrome) adını vermişlerdir. 1983 yılında AIDS’e neden olan virüs HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, Human Immunodeficiency Virus) izole edilmiş olup, bu virüs vücudun savunma gücünü zayıflatmakta, yıkmakta ve normal koşullarda tedavi edilebilen hastalıklar, savunma gücü yetersiz kaldığından tedavi edilememektedir.

DÜNYADA HIV/AIDS

Birleşmiş Milletler AIDS Birimi’nin (UNAIDS), tarafından 2024 yılında açıklanan 2023 verilerine göre dünyada toplam 39.9 (36.1-44.6) milyon kişi HIV ile enfekte yaşamaktadır. 38.6 milyon kişi 15 yaş ve üzerinde iken, 1.4 milyon kişi 0-14 yaş grubunda yer almaktadır. 30.7 milyon kişi antiretroviral tedaviye ulaşabilmektedir. Hastalığın tanımlandığı 1981 yılından beri yaklaşık 42.3 milyon kişinin AİDS ilişkili hastalıklardan hayatını kaybettiğini bildirmektedir.

TÜRKİYE’DE HIV/AIDS

Tüm dünyada HIV/AIDS vakalarının hızla arttığı gözlenirken Türkiye’de de vakalar görülmektedir ve hızla artmaktadır. Ülkemizde ilk defa 1985 yılında üç HIV enfekte hasta bildirilmiş, daha sonra her yıl vaka sayılarında giderek artma gözlenmiştir. Ülkemizde T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıklar ve Erken Uyarı Dairesi Başkanlığı Kasım 2024 verilerine göre 45835 HIV/AIDS vakası vardır. Ülkemizdeki vakaların 37441’i erkek, 8394’ü ise kadın cinsiyette. Kasım 2024 tarihi itibari ile doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirimi yapılan vakalar üzerinden bu sayılar gerçekleşmiştir. Resmi rakamlar, diğer ülkelerde olduğu gibi sadece rapor edilmiş vakaların sayısını göstermektedir.

Ülkemizde son yıllarda hasta sayısında artışın başlıca nedenleri:

  • Toplumumuzda HIV/AIDS hastalığı ile ilgili farkındalığın çok düşük olması
  • Ergen ve gençler için eğitim müfredatında cinsel sağlık eğitiminin yeterli yer almaması
  • Bir turizm ülkesi olmamız
    • Turizm HIV enfeksiyonu için önemli bir giriş kapısıdır
  • Medya katılımının yetersiz olması
  • Nüfusun genç olması
    • Nüfusun yaklaşık yarısını 25 yaş altı gençler ve çocuklar oluşturmaktadır, HIV enfeksiyonunun en fazla görüldüğü yaş grubuna uygunluk göstermektedir
  • Nüfus hareketliliğinin özellikle iç göçün fazla olması
  • Kayıtsız seks çalışanlarının artması
  • Damar içi madde kullanımında son yıllardaki artış
  • Kilit popülasyonlara yönelik ulusal önleme programlarının yeterli olmaması
  • Gönüllü Test ve Danışmanlık Merkezlerinin ve Anonim Test Merkezlerinin sayılarının yeterli olmaması
  • Çok eşlilerde kondom kullanımını teşvik edecek ulusal eğitim/kampanya olmaması
  • HIV ile yaşayanlara yönelik ayrımcılığın, dışlamanın devam etmesidir.

KORUNMA

Cinsel yolla bulaşmaya karşı korunma

  • En sık bulaşma korunmasız cinsel temasla olmaktadır. Tek partner ve kondom kullanımı bulaşı engellemektedir
  • Kondom kullanımı ayrıca diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları da engellemektedir
  • Kadınlar için özel olarak hazırlanmış kondomlar da etkili bulunmuştur

Kan ve kan ürünleri ile bulaşmaya karşı korunma

  • 1987 yılından beri de ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir
  • Damar içi madde kullanımı alışkanlığının önlenmesi, tedavi edilmesi, ortak enjektör kullanımı risklerinin anlatılması bu grup hastalarda HIV bulaşma riskini azaltmaktadır.

Anneden bebeğe geçiş için korunma

  • HIV görülme sıklığı yüksek olan bölgelerde doğurganlık yaşındaki ve HIV enfeksiyon riski belirlenmiş olan kadınlara bulaşma ve korunma yollarını öğretilmelidir
  • Eğer kadın HIV pozitif ise ve çocuk sahibi olmak istemiyorsa doğum kontrol yöntemleri öğretilmelidir
  • Eğer kadın bebek sahibi olmak istiyorsa gebeliğin belli ayında anneye, doğumdan sonra da bebeğe tedavi başlanmakta ve hasta yakın takibe alınmaktadır.

Sağlık personelinin korunması

  • Sağlık personeli hastanın hikayesi ve fizik muayene ile HIV pozitif hastaları ayırt etme şansına sahip olamadıklarından tüm hastaların kan ve diğer vücut sıvılarını potansiyel enfekte kabul ederek standart önlemlere uyarak çalışmalıdırlar
  • Hastalara uygulanan tüm girişimsel işlemler sırasında eldiven mutlaka kullanılmalı, işlem bittikten sonra eldiven değiştirilmeli ve eldivenler çıkartıldıktan sonra eller hemen sabun ve su ile yıkanmalıdır
  • Eğer eller veya diğer cilt yüzeyleri hastanın kanı ya da diğer vücut sıvıları ile bulaşırsa derhal su ve sabunla yıkanmalıdır
  • İğne batmasını engellemek için iğneler kullanıldıktan sonra plastik kılıflar tekrar takılmamalı, iğneler enjektörden çıkartılmamalı, eğilip bükülmemelidir
  • Yapılan bir işlem sırasında kan veya diğer vücut sıvılarının sıçrama olasılığı söz konusu ise ağız, burun ve gözleri korumak amacı ile maske ve gözlük takılmalı, diğer vücut yüzeylerine bulaşmayı önlemek için koruyucu önlük giyilmelidir

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yapılan eylem planının bu yılki teması "İnsan Haklarının İzinde Yürü" olarak belirlenmiş olup insan haklarının korunması vurgulanmaktadır. İnsan hakları merkeze alınarak toplumların öncülüğünde, dünya 2030 yılına kadar AIDS'i bir halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarabilir. AIDS'in sona erdirilmesi, HIV ile yaşayan, HIV riski altında olan ya da HIV'den etkilenen herkese ulaşmamızı ve özellikle de en çok dışlanmış ve marjinalize edilmiş kişilere ulaşmamızı gerektirmektedir. Herkesin insan haklarının korunması, etkili bir HIV müdahalesinin temel dayanağıdır. “1 Aralık Dünya AIDS Günü” herkesin haklarını koruyarak herkesin sağlığını korumak için bir eylem çağrısıdır.

HIV/AIDS hastalığı sadece bir sağlık problemi değil aynı zamanda tüm toplumu, her bireyi ilgilendiren sosyal bir sorundur. Bu nedenle hastalık hakkında doğru bilgilenmek, bilinçlenmek, korunmanın nasıl yapılabileceğini öğrenmek, HIV enfekte hastaları toplumdan dışlamamak, ayrımcılığa uğratmamak ve HIV enfekte vakaları artan ülkelerden örnek alarak hep beraber el ele vermek görevimiz olmalıdır.

Prof. Dr. Selçuk NAZİK

 

 

 

SHAPE \* MERGEFORMAT 2,600+ Hiv Aids Ribbon Stock Photos, Pictures & Royalty-Free ...

HIV İLE YAŞIYORUZ

İlk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde cinsel yönelimi homoseksüel olan erkeklerde ve Haiti’den gelen göçmenlerde ender rastlanan Pnömocystitis jiroveci pnömonisi ve Kaposi sarkomu vakalarının tespit edilmesi ile HIV/AIDS hastalığı tanımlanmıştır. Bu enfeksiyonlar tedaviye iyi cevap vermemekte ve hastalık ölümle sonuçlanmaktaydı. Araştırmacılar bu hastalığın daha önce literatürde rastlanmayan yeni bir hastalık olduğu konusunda birleşerek bu yeni hastalığa “AIDS” (Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu, Acquired Immune Deficiency Syndrome) adını vermişlerdir. 1983 yılında AIDS’e neden olan virüs HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, Human Immunodeficiency Virus) izole edilmiş olup, bu virüs vücudun savunma gücünü zayıflatmakta, yıkmakta ve normal koşullarda tedavi edilebilen hastalıklar, savunma gücü yetersiz kaldığından tedavi edilememektedir.

DÜNYADA HIV/AIDS

Birleşmiş Milletler AIDS Birimi’nin (UNAIDS), tarafından 2024 yılında açıklanan 2023 verilerine göre dünyada toplam 39.9 (36.1-44.6) milyon kişi HIV ile enfekte yaşamaktadır. 38.6 milyon kişi 15 yaş ve üzerinde iken, 1.4 milyon kişi 0-14 yaş grubunda yer almaktadır. 30.7 milyon kişi antiretroviral tedaviye ulaşabilmektedir. Hastalığın tanımlandığı 1981 yılından beri yaklaşık 42.3 milyon kişinin AİDS ilişkili hastalıklardan hayatını kaybettiğini bildirmektedir.

TÜRKİYE’DE HIV/AIDS

Tüm dünyada HIV/AIDS vakalarının hızla arttığı gözlenirken Türkiye’de de vakalar görülmektedir ve hızla artmaktadır. Ülkemizde ilk defa 1985 yılında üç HIV enfekte hasta bildirilmiş, daha sonra her yıl vaka sayılarında giderek artma gözlenmiştir. Ülkemizde T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıklar ve Erken Uyarı Dairesi Başkanlığı Kasım 2024 verilerine göre 45835 HIV/AIDS vakası vardır. Ülkemizdeki vakaların 37441’i erkek, 8394’ü ise kadın cinsiyette. Kasım 2024 tarihi itibari ile doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirimi yapılan vakalar üzerinden bu sayılar gerçekleşmiştir. Resmi rakamlar, diğer ülkelerde olduğu gibi sadece rapor edilmiş vakaların sayısını göstermektedir.

Ülkemizde son yıllarda hasta sayısında artışın başlıca nedenleri:

·         Toplumumuzda HIV/AIDS hastalığı ile ilgili farkındalığın çok düşük olması

·         Ergen ve gençler için eğitim müfredatında cinsel sağlık eğitiminin yeterli yer almaması

·         Bir turizm ülkesi olmamız

o   Turizm HIV enfeksiyonu için önemli bir giriş kapısıdır

·         Medya katılımının yetersiz olması

·         Nüfusun genç olması

o   Nüfusun yaklaşık yarısını 25 yaş altı gençler ve çocuklar oluşturmaktadır, HIV enfeksiyonunun en fazla görüldüğü yaş grubuna uygunluk göstermektedir

·         Nüfus hareketliliğinin özellikle iç göçün fazla olması

·         Kayıtsız seks çalışanlarının artması

·         Damar içi madde kullanımında son yıllardaki artış

·         Kilit popülasyonlara yönelik ulusal önleme programlarının yeterli olmaması

·         Gönüllü Test ve Danışmanlık Merkezlerinin ve Anonim Test Merkezlerinin sayılarının yeterli olmaması

·         Çok eşlilerde kondom kullanımını teşvik edecek ulusal eğitim/kampanya olmaması

·         HIV ile yaşayanlara yönelik ayrımcılığın, dışlamanın devam etmesidir.

KORUNMA

Cinsel yolla bulaşmaya karşı korunma

·         En sık bulaşma korunmasız cinsel temasla olmaktadır. Tek partner ve kondom kullanımı bulaşı engellemektedir

·         Kondom kullanımı ayrıca diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları da engellemektedir

·         Kadınlar için özel olarak hazırlanmış kondomlar da etkili bulunmuştur

Kan ve kan ürünleri ile bulaşmaya karşı korunma

·         1987 yılından beri de ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir

·         Damar içi madde kullanımı alışkanlığının önlenmesi, tedavi edilmesi, ortak enjektör kullanımı risklerinin anlatılması bu grup hastalarda HIV bulaşma riskini azaltmaktadır.

Anneden bebeğe geçiş için korunma

·         HIV görülme sıklığı yüksek olan bölgelerde doğurganlık yaşındaki ve HIV enfeksiyon riski belirlenmiş olan kadınlara bulaşma ve korunma yollarını öğretilmelidir

·         Eğer kadın HIV pozitif ise ve çocuk sahibi olmak istemiyorsa doğum kontrol yöntemleri öğretilmelidir

·         Eğer kadın bebek sahibi olmak istiyorsa gebeliğin belli ayında anneye, doğumdan sonra da bebeğe tedavi başlanmakta ve hasta yakın takibe alınmaktadır.

Sağlık personelinin korunması

·         Sağlık personeli hastanın hikayesi ve fizik muayene ile HIV pozitif hastaları ayırt etme şansına sahip olamadıklarından tüm hastaların kan ve diğer vücut sıvılarını potansiyel enfekte kabul ederek standart önlemlere uyarak çalışmalıdırlar

·         Hastalara uygulanan tüm girişimsel işlemler sırasında eldiven mutlaka kullanılmalı, işlem bittikten sonra eldiven değiştirilmeli ve eldivenler çıkartıldıktan sonra eller hemen sabun ve su ile yıkanmalıdır

·         Eğer eller veya diğer cilt yüzeyleri hastanın kanı ya da diğer vücut sıvıları ile bulaşırsa derhal su ve sabunla yıkanmalıdır

·         İğne batmasını engellemek için iğneler kullanıldıktan sonra plastik kılıflar tekrar takılmamalı, iğneler enjektörden çıkartılmamalı, eğilip bükülmemelidir

·         Yapılan bir işlem sırasında kan veya diğer vücut sıvılarının sıçrama olasılığı söz konusu ise ağız, burun ve gözleri korumak amacı ile maske ve gözlük takılmalı, diğer vücut yüzeylerine bulaşmayı önlemek için koruyucu önlük giyilmelidir

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yapılan eylem planının bu yılki teması "İnsan Haklarının İzinde Yürü" olarak belirlenmiş olup insan haklarının korunması vurgulanmaktadır. İnsan hakları merkeze alınarak toplumların öncülüğünde, dünya 2030 yılına kadar AIDS'i bir halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarabilir. AIDS'in sona erdirilmesi, HIV ile yaşayan, HIV riski altında olan ya da HIV'den etkilenen herkese ulaşmamızı ve özellikle de en çok dışlanmış ve marjinalize edilmiş kişilere ulaşmamızı gerektirmektedir. Herkesin insan haklarının korunması, etkili bir HIV müdahalesinin temel dayanağıdır. “1 Aralık Dünya AIDS Günü” herkesin haklarını koruyarak herkesin sağlığını korumak için bir eylem çağrısıdır.

HIV/AIDS hastalığı sadece bir sağlık problemi değil aynı zamanda tüm toplumu, her bireyi ilgilendiren sosyal bir sorundur. Bu nedenle hastalık hakkında doğru bilgilenmek, bilinçlenmek, korunmanın nasıl yapılabileceğini öğrenmek, HIV enfekte hastaları toplumdan dışlamamak, ayrımcılığa uğratmamak ve HIV enfekte vakaları artan ülkelerden örnek alarak hep beraber el ele vermek görevimiz olmalıdır.

Prof. Dr. Selçuk NAZİK

 

 

 

 SHAPE  \* MERGEFORMAT

SAYILARLA ÜNİVERSİTEMİZ

36109

Öğrenci

104355

Mezun

1282

Akademik Personel

2455

İdari Personel

272

Aktif Program

30

Öğretim Elemanı Başına Öğrenci

157869

Kütüphane Kaynağı